Blet(-fausso-ambròsi)
Dysphania ambrosioides
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Noms en français : Chénopode fausse ambroisie, Thé du Mexique.
Descripcioun :Aquesto planto trachis dins li limas en ribo d'aigo, lis armas e escoumbre. Nous vèn dis Americo dóu miejour e dóu cèntre. Se recounèis à sa forto óudour e à si fueio dentado que serpentejon. Lis enflourejado soun en piramido e di proun ramificado.
Usanço :En Americo dóu miejour se n'en servon pèr tua li verme. Èi peréu antispasmoudico, estoumatico e carminativo. Li fueio podon servi dins lou manja coume sabourun.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80(120) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Dysphania
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Juilet à óutobre
Liò : Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino neoutroupicalo
Ref. sc. : Dysphania ambrosioides (L.) Mosyakin & Clemants, 2002
(= Chenopodium ambrosioides L., 1753 )
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753